Cây Tre biểu tưởng văn hóa Việt Nam?

CÂY TRE ĐƯỢC BIẾT ĐẾN LÀ BIỂU TƯỢNG VĂN HÓA VIỆT

Có rất nhiều ý kiến đề xuất xung quanh việc chọn quốc hoa trong những ngày gần đây. Trong đó, cây tre là hình ảnh luôn gắn với quê hương đất nước vì thế rất phù hợp để trở thành biểu tượng văn hóa của người Việt Nam.

Dù có đến hơn 60% số người được hỏi đồng ý với phương án hoa Sen (theo kết quả điều tra dư luận của Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch), tuy nhiên ai cũng biết Sen là quốc hoa của Ấn Độ, việc chọn một loại hoa đã trở thành biểu tượng cho tâm hồn, cốt cách của một nền văn hóa lớn như vậy dễ bị hiểu là “ăn theo”, “đạo ý tưởng”…

Những phương án khác thì bị chê không vì nhược điểm này thì nhược điểm nọ. Hoa Mai vàng chỉ phổ biến ở miền Nam, hoa Đào rực rỡ lại ưa cái rét miền Bắc. Hơn nữa Mai và Đào dù đẹp nhưng đều là những loài cây chỉ khoe sắc được vào một thời điểm nhất định trong năm.

Cây tre, biểu tượng, quốc hoa

Tại sao lại không chọn cây tre làm biểu tượng văn hóa Việt? Tre khắc phục được tất cả những nhược điểm trên, phổ biến ở khắp vùng miền trên cả nước, lại là bạn đồng hành thủy chung, can đảm của dân tộc từ thuở xa xưa khai hoang, dựng nước và giữ nước. Tre hóa thân thành thế giới văn hóa tre trúc quây quần thân thiết với đời người, in hình in bóng đậm đà vào văn hóa, thi ca, nhạc họa, vào sâu xa tâm thức con người Việt Nam. Thêm nữa, dù tre không phải là một loại hoa nhưng vẫn có thể là biểu tượng văn hóa Việt Nam giống như lá phong là biểu tượng của Canada.

Việt Nam là xứ nhiệt đới gió mùa nên “xanh muôn ngàn cây lá khác nhau” (Thép Mới). Từ núi cao cực Bắc tới sông nước Cà Mau, mỗi vùng sinh thái đều tươi xanh những loài thảo mộc, hoa trái đặc trưng. Nhưng thân thương xiết bao, khi đâu đâu cũng bốn mùa xanh những lũy tre tươi tốt. Từ Bắc chí Nam, trên núi trên đồi bạt ngàn tre nứa giang vầu… Đồng bằng thì làng quê nào cũng lũy tre bao bọc, bờ đê nào cũng tre xanh chắn sóng và ngăn lũ, nên sông quê “nước gương trong soi tóc những hàng tre” (Tế Hanh).

Xem thêm: Việt Nam có bao nhiêu loài tre trúc

Nay giữa Ba Đình, hai hàng tre xanh bình yên mang hồn quê xứ sở muôn đời che mát giấc ngàn thu Lãnh tụ Hồ Chí Minh – Người tiêu biểu nhất cho giang sơn và văn hóa Việt Nam.

Tre là bạn đồng hành thủy chung, thân thiết của người từ thuở xa xưa gian lao suốt nhiều thế kỷ khai hoang mở đất để rồi dựng nước. Những làng xã định cư với lũy tre xanh bao bọc ngăn gió bão, từ ấy đã là đặc trưng không chỉ của không gian sinh tồn của làng, mà còn là đặc trưng văn hóa – thẩm mỹ riêng có của làng quê Việt Nam ta. Trong sâu xa tâm thức người Việt từ thuở ấy, đã bình yên và xanh mát bóng tre.

Tre theo người cùng một lúc làm nên cả văn hóa vật thể lẫn văn hóa phi vật thể cho xứ sở chúng ta. Kiến trúc ư? Thì nhà tranh tre nứa lá, với phên với liếp tre đan. Tiện nghi ư? Thì nào giường chõng, bàn ghế, tủ chạn… cho đến lắm thứ đồ ăn thức làm: Nong nia, dần sàng, thúng mủng, rổ rá, cối xay tre… Công cụ nhà nông ư? Thì đòn càn đòn xóc, quang gánh… Đi lại trên sông nước, đánh bắt cá ư? Thì thuyền nan, thuyền thúng, cần câu, vó bè, nơm, đó, dậm tre đan… Đồ chơi và nhạc cụ ư? Thì que khăng, que chuyền, cây đu, diều sáo, sáo, tiêu, khèn bè, đàn tơ rưng tre nứa, cả cây nêu ngày Tết và cột cờ lễ hội đình làng…

Đó là thời đất nước chưa phát triển như hiện nay. Ở thời hiện đại, từ tre và nhờ có tre, có nứa cùng với song, mây, mà nên nghề thủ công, mỹ nghệ với lắm thứ hàng hóa tre trúc song mây, với những làng nghề tre mây có tiếng nay được nâng niu như một dạng văn hóa phi vật thể.

Hàng tre trúc, mây tre đan tinh xảo thời hội nhập đi ra thế giới, thu ngoại tệ và hơn thế, quảng bá hình ảnh Việt Nam.

Tre phản ánh cốt cách người Việt

Đến lượt con người lại nhận ra sự tương hợp kỳ lạ giữa phẩm chất của tre với cốt cách của chính mình, đến mức như là tri kỷ. Có thể kể đến áng văn tùy bút Cây tre Việt Nam của Thép Mới viết sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, và bài thơ Tre Việt Nam của Nguyễn Duy viết thời đánh Mỹ.

Tre “ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp”, “sống có nhau, chết có nhau chung thủy”. Tre “mộc mạc”, “nhũn nhặn” mà nhẫn nại không chê đất cằn, sá gì sương gió. Tre “ngay thẳng, thủy chung, can đảm”, giàu lòng vị tha, bao dung, đùm bọc. Tre “thanh cao, giản dị, chí khí như người”. “Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm”.

Có thể nói rằng cây tre là biểu tượng cho phẩm chất đặc sắc nhất của con người Việt Nam ta: đoàn kết, thủy chung, thanh cao, bất khuất. Là đức tính kiên cường ẩn tàng trong khả năng thích ứng dẻo bền vô hạn trước mọi tai họa thiên nhiên cũng như mọi biến thiên, bão táp và bi kịch lịch sử, cả do đến từ mọi phía lẫn do nội sinh, để trường tồn và phát triển.

Giống như cộng đồng người Việt, tre là lũy thép trước xâm lăng và bão lũ. Tre nhẫn nại chịu oằn mình, ngả rạp trước cuồng phong, bão lớn, để khi gió yên trời lặng lại vươn mình đứng thẳng thành lũy thành rừng, tre già măng mọc vô tận sinh sôi…

Tre xanh hiên ngang, nhũn nhặn, cứng cáp mà dẻo bền vô hạn nên xứng đáng là biểu tượng của cốt cách và các phẩm chất đặc sắc của con người và văn hóa Việt Nam ta.

Hãy cùng tìm hiểu về cây tre – biểu tưởng của người Việt

Từ xưa cây tre đã gắn liền với người dân Việt Nam ta.Để biết rõ về cây tre chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu qua bài viết sau.

Tre trúc là cây trồng phổ biến ở nước ta. Cây có giá trị kinh tế cao, sớm cho thu hoạch. Toàn bộ cây từ thân, gốc, lá đều được sử dụng, măng dùng làm thực phẩm tốt.

Tre trúc có rất nhiều công dụng. Liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật thì tre trúc có thể làm đồ thủ công mỹ nghệ, nhạc cụ, và thường được trồng làm cảnh trong chậu hoặc ở các vườn hoa, biệt thự.

Tre trúc đã gắn liền với lịch sử giữ nước của dân tộc ta từ truyền thuyết Thánh Gióng đến chiếc gậy Tầm Vông, chiếc gậy Trường Sơn, đến tên tre và vũ khí bằng tre được dùng từ xa xưa đến thời nay.

Tre trúc đã gắn liền với đời sống sản xuất, chiến đấu và đời sống văn hoa tinh thần của người dân Việt Nam. Cây tre đã tượng trưng cho đức tính cương trực thẳng thắn của người quân tử.

Cây tre cũng thể hiện được những đức tính cần cù dẻo dai, siêng năng chăm chỉ, đoàn kết gắn bó của con người Việt Nam.

Tre trúc có rất nhiều loài khác nhau, có thể phân làm 3 loại lớn là:

  • Loại có thân mọc cụm như tre gai, tre vàng sọc, trúc đùi gà v.v… Loại này phân bố rộng rãi trên đất nước ta, các thân khí sinh mọc sát nhau, tạo nên thành luỹ vững chắc, thân thế hệ sau được mọc ra từ những mầm mắt ở gốc cây thế hệ trước, liên tục như vậy.
  • Loại có thân mọc phân tán (còn gọi là mọc tản) như trúc, vầu. Loại này có thân ngầm bò lan trong đất, trên thân ngầm chia đốt, mỗi đốt đểu có mầm mắt, gặp điều kiện thuận lợi thì mầm mắt phát triển thành cây tre mới. Loại tre trúc này phân bố hẹp hơn, thường chỉ có ở miền Bắc nước ta.
  • Loại có thân mọc hỗn hợp (còn gọi là mọc tản phức tạp), là loại trung gian giữa hai loại trên, vừa có thân ngầm mọc bò lan trong đất, mọc lên các thân khí sinh, ở gốc mỗi thân khí sinh lại có thể sinh măng mọc thành cây mới như loại mọc cụm.

Tre trúc dễ tính, đất nào cũng sống được, song yêu cầu độ ẩm cao, ưa sáng mạnh, nhân gióng chủ yếu bầng phương pháp vô tính như tách gốc, hoặc bằng cách giâm hom cành, hom thân với loài tre mọc cụm, và bằng thân ngầm với loài tre trúc mọc tản.

Tre trúc có rất nhiều loài, dưới đây chỉ giới thiệu một số loài thường được trồng làm cảnh:

Trúc đùi gà: Bambusa ventricosa Là loại có thân ngầm mọc cụm. Nếu trồng trong vườn nơi đất tốt cây có thể cao to đến 9-10m, còn nếu trồng trong chậu cây có thể cao l-3m. Thân thẳng, lóng phình ra ở dưới sát các đốt, xếp chồng lên nhau rất đẹp. Thân màu xanh đậm, khi già thân có màu vàng.

Đọc thêm Cách trồng su hào Cây được trồng rộng rãi ở các tỉnh phía Bắc, dùng làm cảnh. Những cây nhỏ khi già có thể dùng làm gậy rất chắc.

Cây sinh trưởng khỏe, có thể nhân giống bằng cách tách bụi, tách gốc hoặc bằng hom thân khí sinh. Trong một bụi thỉnh thoảng lại có những cây có dóng thẳng, không phình ở đốt, chưa rõ nguyên nhân, song không nên lấy giống ở những cây có dóng thẳng. Gặp trường hợp như vậy ta thường cắt bỏ cây dóng thẳng đi.

Dạng này có 2 loài, loài nhỏ thì gọi là trúc đùi gà (trúc xe điếu), còn loài to thì gọi là trúc bụng phật.

Trúc làm cảnh Tre vàng sọc: Bambusa vulgaris Cây có nguồn gốc ở Ấn Độ, Trung Quốc, được trồng ở ra từ lâu. Là loại tre có thân mọc cụm, cây lớn, có thể cao 8-10m, thân và cành đều có màu vàng tươi với những sọc xanh dọc theo thân, cành trông rất đẹp.

Cây được trồng phổ biến ở các công viên, biệt thự hoặc trồng trong chậu để làm cảnh. Nếu trồng trong châu có thể cắt cụt ngọn, tỉa bớt cành lá và cũng có thể tạo dáng long uốn khi cây còn non.

Trúc đen: Phyllostachys nigra Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nhật Bản, cao 2-4m, các đốt cách xa nhau và có 2 rãnh ở hai phía đối nhau. Thân cây màu đen.

Cây được trồng làm cảnh ở công viên, chùa miếu, và cũng có thể trồng trong chậu. Cây phân bố ở các tỉnh vùng núi phía Bắc.

Trúcđen là loài có thân ngầm mọc tán, cây trồng bằng cách tách chồi thân ngầm hoặc tách bụi có mang thân ngầm. Cây ưa nơi ẩm mát.

Trúc hoá long: Phygostachys aurea Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nhật Bản; ở ta cây được trồng ở Cao Bằng. Cây cao 4-8m, các lóng dài không đều nhau, phần gốc thân các lóng ngắn, các đốt sát lại gần nhau, đốt phình ra không theo quy tắc nào, tạo nên cây trúc có nhiều dạng hình thù đẹp mắt. Gây trồng bằng cách tách bụi. Có thể trồng làm cảnh ở vườn hoa, biệt thự hoặc trồng trong chậu. Ngoài ra thân cây trúc dày, đặc có thể làm gậy chống hoặc làm cán ô.

Trúc vuông: Chimonobambusa quadrangularis Cây có nguồn gốc ở Trung Quốc, có khoảng 15-20 loài; ở Việt Nam được trồng ở Cao Bằng. Cây cao 3-8m, đường kính 1-4 cm, lóng dài, thân vuông tự nhiên; các đốt ở gốc có rễ ngắn, cứng, tưởng như gai nhọn.

Cây có thể trồng trong công viên, biệt thự. Cây đã đưa về trồng ở trường Đại học Lâm Nghiệp Xuân Mai Hà Tây, sinh trưởng và phát triển bình thường. Cây ưa nơi ẩm mát, gây trồng bằng cách tách bụi có mang thân ngầm.

Trúc đen, Trúc hoá long và Trúc vuông ở ta thuộc loại quý hiếm. Măng Trúc hoá long rất ngọt, thường bị chuột, dúi ăn hại cho nên cần chú ý bảo vệ.

 Trúc tăm: Bambusa sp Thuộc loại tre có thân mọc cụm. Thân cây thấp bé, trồng trong chận thường chỉ cao 30-50 cm, đường kính thân cây 2-3 mm. Khi trồng ra ngoài đất thì cây có thể cao to hơn nhưng không đẹp bằng ở trong chậu. Cây nhỏ, thẳng, rất ít cành nhánh, không cỏ gai. Cây dễ trồng, dễ sống, nhân giống bằng tách

Tre Trúc Hảo Hảo nhận thiết kế thi công nhà tre trúc với giá ưu đãi, bảo hành chu đáo đến khách hàng sử dụng

Thiết kế thi công nhà tre trúc hay xây dựng nhà tre trúc đang là xu hướng trong kiến trúc như biệt thự gỗ, homestay, nhà hàng, quán ăn, quán cafe, khách sạn, resort, v.v. tạo điểm nhấn đặc biệt cho công trình và dấu ấn độc lạ của kiến trúc truyền thống dân tộc Việt Nam. Thi công nhà tre trúc ở đâu chất lượng? giá thiết kế như thế nào? Chế độ bảo hành, hỗ trợ ra sao?

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *